Etiko kodea

1. Aldizkariaren Zuzendaritzaren betebehar orokorrak

Aldizkariaren zuzendaritzak honako hauek egin beharko ditu:

1. Aldizkaria etengabe hobetzen dela zaintzea.
2. Argitaratzen diren artikuluen kalitatea ziurtatzea.
3. Aldizkariaren edukiaren osotasun akademikoa mantentzea.
4. Adierazpen-askatasuna errespetatzea.
5. Zuzenketak argitaratzeko prest egotea, eta, akatsik antzemanez gero, baita atzera-egiteak eta, hala badagokio, barkamenak argitaratzeko ere. Horri dagokionez, COPEk horri buruz argitaratutako gomendioei jarraituko zaie.
6. Artikuluak ebaluatzeko kasu bakoitzean izendatutako ebaluatzaileen anonimotasuna zaintzea.
7. Inolaz ere ez lehenestea merkataritza-interesak aldizkariak bere gain hartzen dituen konpromiso intelektual eta etikoen gainetik.
8. Aldizkariak Erredakzio Kontseiluarekin batera hartutako konpromiso etikoak etengabe berrikustea eta betetzen direla ziurtatzea.

2. Egilea

2.1. Jokabide etikoak sustatzea

Aldizkariaren Zuzendaritzak ziurtatu beharko du neurri egokiak hartuko dituela argitaratutako materialaren kalitatea ziurtatzeko, eta plagioak eta jatorrizkoak ez diren lanak argitaratzea saihesteko.

2.2. Egileen betebehar espezifikoak

2.2.1. Originaltasuna eta plagioak

Aldizkarian argitaratzeko bidalitako eskuizkribuek beste argitalpen batzuen bidez geroago aipatzeko behar diren datuak jaso beharko dituzte.

Egileek erabat originalak diren artikuluak bidali beharko dituzte, eta lana eta/edo beste batzuen hitzak erabili badituzte, horiek behar bezala aipatu beharko dira lanean. Adierazi daitezkeen modu desberdinetako plagioak jokabide ez-etikotzat eta onartezintzat hartzen dira, hala nola besteren lana norberaren lana balitz bezala erreproduzitzea, beste lan baten edo batzuen funtsezko zatiak aipatu gabe kopiatzea edo parafraseatzea. Argitalpen-taldeak TURNITIN softwarea erabiltzen du aldizkarira bidalitako eskuizkribuen originaltasuna egiaztatzeko. Plagioa gertatuz gero, Aldizkariaren Zuzendaritzak neurri egokiak hartuko ditu. Neurri horien artean egongo da, oro har, planteatutako kexen edo erreklamazioen egileari jakinaraztea, bai eta ondoren kasuan kasuko ikerketa-erakunde edo -organismoei jakinaraztea ere. Jokabide ez-etikoa berresten bada eta artikulua argitaratu ondoren deskubritzen bada, urteak igaro badira ere, zuzenketa, erretraktazioa edo gertatutako egintza jasota uzten duen bestelako ohar bat argitaratuko da.

2.2.2. Argitalpen anizkoitza, erredundantea edo aldiberekoa

Egileek, oro har, ahaleginak egin beharko dituzte ikerketa bera argitalpen batean baino gehiagotan ez argitaratzeko. Originala aldi berean aldizkari batera baino gehiagotara bidaltzea onartezina da. Artikulu bat aldizkari batean baino gehiagotan argitaratzea salbuespenez justifikatuta egon daiteke, eta, nolanahi ere, bigarren argitalpenean argitaratutako lehen aipamena behar bezala aipatu beharko da.

2.2.3 Iturriak aztertzea

Beste egile batzuen lana aitortu beharko da; beraz, idazten duenak bere lanerako garrantzitsuak izan diren lanak aipatu beharko ditu bere eskuizkribuetan. Aldez aurretik jendaurrean argitaratutako lanez bestelako bideetatik lortutako informazioa dagokion egilearen berariazko baimenarekin baino ezin izango da erabili.

2.2.4 Akatsak argitaratutako artikuluetan

Idazten duenak dagoeneko argitaratuta duen lanean akats edo zehaztasun falta garrantzitsuren bat aurkitzen badu, berehala jakinarazi beharko dio Aldizkariaren Zuzendaritzari, eta azken horri lagundu beharko dio egindako akatsa zuzentzen edo atzera botatzen. Aldizkariaren Zuzendaritzak hirugarren pertsona baten bidez argitaratutako lan batean egindako akats garrantzitsu baten berri badu, egileak ahalik eta lasterren bidali beharko du atzera egitea edo zuzenketa, edo Aldizkariaren Zuzendaritzaren aurrean egiaztatu beharko du jatorrizko artikuluaren egiazkotasuna eta zuzentasuna.

2.2.5 Egilea

Artikuluen egileak lana zehazten, diseinatzen eta egiten nabarmen lagundu duten pertsonak izango dira. Ekarpen esanguratsuak egin dituztenak egilekide gisa deitu beharko dira.

Beste pertsona batzuek lanaren funtsezko alderdi batzuetan parte hartu badute, artikuluan behar bezala aitortu beharko dira.

Egileek ziurtatu beharko dute, hala badagokio, egilekide guztiak behar bezala sartuta daudela, eta ez dagoela bidegabe egile gisa aipatutako pertsonarik.

Era berean, egile guztiek lanaren azken bertsioa ikusi eta onartu beharko dute, eta argitaratzeko bidali.

2.2.6 Interes-gatazkak

Egileek eskuizkribuan adierazi beharko dute finantza-intereseko edo interes substantiboko edozein gatazka, baldin eta gatazka horiek argitalpenean eta balorazioan eragina izan badezakete. Proiektua finantzatzeko iturri guztiak eskuizkribuan adierazi beharko dira.

2.3. Egileentzako argitalpen-arauak

Aldizkarian argitaratzeko prozesua argitaratu eta behar bezala eguneratuko da, egileek behar duten informazio guztia izan dezaten, eta behar bezala justifikatutako arrazoiengatik bakarrik aldatu ahal izango da. Bereziki, egile guztiek bete behar dituzten jasotako artikuluak bikoteka berrikusteko prozesuaren funtzionamendua argitaratuko da.

2.4. Argitalpenari buruzko erabakiak

Artikulu bat argitaratzeko onartzeari edo baztertzeari buruzko erabakiak artikuluaren kalitatean soilik oinarritu beharko dira, hau da, haren argitasunean, originaltasunean eta garrantzian, bai eta aldizkariaren helburuetara eta eremura egokitzean ere. Aldizkariaren zuzendaritzak erabakiko du, azken batean, aldizkarira bidalitako zein artikulu argitaratuko diren bertan.

Ez dira inola ere baztertuko artikuluak, gehiengoaren jarrerei buruzko eta/edo aldizkariko kideek adierazitako kritika edo iritzi desberdinak direla-eta, baldin eta beren jarrerak deskalifikazioan erori gabe justifikatzen dituzten kalitatezko artikuluak badira.

Era berean, onarpen- edo errefusatze-erabakia argitalpen-arauetan adierazitako epean jakinaraziko zaio beti egileari, eta arrazoitua izan beharko du, batez ere uko eginez gero. Erabaki hori ez da geroago aldatu beharko, argitalpen-prozesuan arazo larriak sortu ez badira behintzat, arazo horiek behar bezala justifikatu beharko baitira.

Nolanahi ere, aldizkariaren egituran izandako aldaketek ez diete eragingo argitaratzeko bidalitako artikuluak onartzeari edo baztertzeari buruz aldez aurretik hartutako erabakiei.

2.5. Konfidentzialtasuna eta interes-gatazkak

Aldizkariaren Zuzendaritzak eta Erredakzio Kontseiluak ez diete informaziorik eman behar argitalpenerako bidalitako artikuluei buruz, hala badagokio, dagokion egilea ez den beste inori, artikuluaren ebaluatzaile izan daitezkeenei edo gaur egungoei, eta, hala badagokio, Aldizkariaren Aholku Batzordeko kideei.

Argitaratu gabeko artikuluak ezin izango dira inola ere erabili aldizkariaren Zuzendaritzaren, Erredakzio Kontseiluaren edo aurreko lerrokadaren arabera hura eskura dezakeen beste edozein pertsonaren ikerketetan, salbu eta egilearen esanbidezko adostasuna duenean. Ebaluazioa egiteko ardura duten pertsonek egindako ebaluazioaren bidez lortutako informazioa edo ideiak isilpean gorde beharko dira, eta ez dira inola ere erabili beharko norberaren onurarako.

Egileek interes garrantzitsuak adierazi beharko dituzte, eta aldizkariaren zuzendaritzak dagozkion zuzenketak argitaratu beharko ditu, baldin eta horietako batzuk argitaratu ez badira argitalpenaren aurretik.

3. Bikoteka berrikusteko prozesua

3.1. Erabaki editorialei laguntzea

Artikuluak binaka behar bezala berrikustea Aldizkariaren funtsezko elementutzat jotzen da. Ebaluatzaileek aldizkariaren zuzendaritzari laguntzen diote artikuluak argitaratzeari buruzko erabakietan, eta, egilearekiko komunikazioaren bidez, artikulua hobetzen ere laguntzen dute.

Bi ebaluatzailek berrikusiko dituzte artikuluak, eta hirugarren baten iritzira joko da, egindako bi ebaluazioen artean artikulua argitaratzeari edo ez argitaratzeari buruzko desadostasunak badaude.

3.2. Behar bezalako jokabidea

Ebaluatzaileek objektiboki jardun beharko dute, eta iritzi eta ebaluazio argiak eta zehatzak eman beharko dituzte, behar bezala arrazoituta eta inpartzialak. Era berean, interes-gatazkak saihestuko dira, edozein motatakoak direla ere (pertsonalak, akademikoak, komertzialak, etab.). Bereziki, ebaluatzaileek adierazi beharko dituzte egileak eskuizkribuan aipatu ez dituen argitalpen garrantzitsuak, bai eta eskuizkribuak argitaratutako beste artikulu batzuekin izan ditzakeen antzekotasun edo identitate partzial edo erabatekoak ere, ebaluatzaileak berak horien berri badu.

Ebaluatzaile batek bere burua eskuizkribu jakin bat baloratzeko nahikoa gaitasunik ez duela uste badu, edo badaki ezingo duela arrazoizko denboran egin, berehala jakinarazi beharko dio aldizkariaren zuzendaritzari.

3.3. Konfidentzialtasuna

Edonola ere, ebaluazio-prozesuak konfidentzialtasun-baldintza zorrotzak bete beharko ditu. Ebaluatzaileek eta egileek ez dituzte beren nortasunak ezagutuko, eta, horrela, gerta litezkeen interes-gatazkak saihestuko dituzte. Horri dagokionez, aldizkariaren zuzendaritzak konfidentzialtasun-betebehar zorrotza izango du. Era berean, ebaluatzaileek isilpeko informazio gisa tratatu beharko dituzte jasotako eskuizkribuak, eta ez dituzte hirugarrenekin erakutsi edo eztabaidatu beharko, Aldizkariaren Zuzendaritzak berariazko baimena eman ezean.

3.4. Interes-gatazkak

Argitaratu gabeko artikuluak ezin izango dira inola ere erabili ebaluatzaileen ikerketetan, egilearen berariazko baimenik gabe. Ebaluazioa egiteko ardura duten pertsonek egindako ebaluazioaren bidez lortutako informazioa edo ideiak isilpean gorde beharko dira, eta ez da inola ere norberaren onurarako erabili beharko. Ebaluatzaileek ez dute eskuizkriburik ebaluatuko, baldin eta egileekin edo haien atxikipen-erakundeekin harreman edo lotura estuak izatearen ondorioz interes-gatazkan egon badaitezke.